Referencyjne użycie znaku towarowego

Jak powszechnie wiadomo, uzyskując prawo ochronne na znak towarowy (rejestrując znak towarowy) podmiot który takie prawo uzyskał nabywa szereg uprawnień związanych z możliwością wykorzystywania zastrzeżonego znaku do oznaczania tym znakiem swoich towarów i usług. Podmiot, który uzyskał prawo ochronne na znak towarowy może domagać się od pozostałych uczestników obrotu, aby nie wykorzystywali oni zarejestrowanego znaku lub znaku podobnego do oznaczania swoich towarów i usług.

Uzyskanie prawa ochronnego na znak towarowy nie jest jednak uprawnieniem o charakterze absolutnym, oznacza to, że istnieją określone prawem wyłączenia, które pozwalają innym podmiotom legalnie korzystać ze znaków towarowych zarejestrowanych przez inne podmioty.

Jednym z takich wyłączeń jest tzw. referencyjne użycie znaku towarowego, o którym mowa w art. 156 Ustawy Prawo Własności Przemysłowej, który stanowi, że:

„Prawo ochronne na znak towarowy nie daje uprawnionemu prawa zakazywania używania w obrocie przez inne osoby (…) zarejestrowanego oznaczenia lub oznaczenia podobnego, jeżeli jest to konieczne dla wskazania przeznaczenia towaru, zwłaszcza gdy chodzi o oferowane części zamienne, akcesoria lub usługi”.

Jak to wygląda w praktyce? Cytowany przepis normuje wykorzystanie zastrzeżonego znaku towarowego w celu opisania swojego towaru lub usługi. Przykładowo warsztat samochodowy specjalizujący się w naprawie samochodów marki „XYZ” może w swoich materiałach marketingowych, promocyjnych jawnie posługiwać się tą informacją wykorzystując przy tym znak towarowy marki „XYZ”, gdy jest to niezbędne do poinformowania potencjalnych klientów o tym, że warsztat specjalizuje się właśnie w konkretnej marce, w tym przypadku w marce „XYZ”.

Podobnie sytuacja wyglądać będzie w przypadku działalności gospodarczej podmiotu, który produkuje lub handluje częściami zamiennymi. Podmiot prowadzący taką działalność musi mieć możliwość opisania swoich towarów w sposób, który jednoznacznie wskazuje, że konkrety produkt jest częścią zamienną do urządzeń producenta „XYZ” lub, że jest on kompatybilny z urządzeniami producenta „XYZ”.

W każdym z omawianych przypadków podmiot prowadzący takie działania będzie mógł w sposób zgodny z prawem wykorzystywać zarejestrowane słowne znaki towarowe, co do których prawa przysługują innym podmiotom np. koncernom motoryzacyjnym lub elektronicznym.

Oczywiście dokonywana eksploatacja znaku musi być dokonywana z umiarem i należy zadbać o to aby znak towarowy był wykorzystywany w taki sposób, aby nie wywoływał u odbiorców nieprawdziwego przekonania, że między podmiotem uprawnionym z prawa ochronnego na znak towarowy, a podmiotem korzystającym z tego znaku występują powiązania gospodarcze. Należy zadbać także o to aby znak towarowy wykorzystywany w opisywanym trybie nie prowadził do nadmiernego wyeksponowania znaku towarowego.

Zaznaczyć należy, że opisywany mechanizm może być wykorzystywany z reguły, w stosunku do znaków słownych. Tym samym na tej podstawie nie będzie można wykorzystywać grafik należących do innych podmiotów. Podkreślenia wymaga także to, że ze względu na specyfikę zagadnienia jakim jest ochrona własności intelektualnej należy rekomendować aby każdorazowa eksploatacja znaków towarowych, co do których prawa ochronne udzielone zostały podmiotom trzecim, była starannie weryfikowana przez specjalistów z zakresu prawa własności intelektualnej.