Gra komputerowa na bazie książki

Czy można stworzyć grę komputerową, której fabuła oparta będzie na książce?

– Oczywiście, że tak! Co do tej kwestii niema najmniejszych wątpliwości, najlepszym dowodem może być na to nasza rodzima seria gier stworzonych przez CD Projekt RED. Mowa oczywiście o „Wiedźminie”, ale nie tylko gdyż na podstawie dzieł literackich powstawały również takie gry jak gry z serii Metro czy też gra o Harrym Potterze, wiernie odwzorowująca wydarzenia z książki J.K. Rowling „Harry Potter i Kamień Filozoficzny”.

Istnieją także przypadki, kiedy to na podstawie gry komputerowej powstają inne formy twórczości np. filmy. Przykładami takich filmów mogą być  np. „Mortal Kombat”, „Resident Evil” czy „Tomb Raider”. Czy powyższe oznacza, że każdy w sposób całkowicie dowolny może wykorzystać w tworzonej przez siebie grze fabułę książki lub filmu? Nie do końca.

Należy wyjaśnić, że jeżeli developer tworzy grę na podstawie powieści, to powieść ta w stosunku do gry jest tzw. „utworem pierwotnym”. Tym samym gra komputerowa będąca adaptacją utworu pierwotnego jest tzw. „utworem zależnym”.

Oczywiście gra komputerowa jest samodzielnym, odrębnym utworem / bytem prawnym i jest ona niezależna od utworu pierwotnego, jednakże aby móc legalnie korzystać z takiej gry niezbędne jest uzyskanie zezwolenia od twórcy utworu pierwotnego – czyli autora książki, na której gra się opiera. Brak zgody uzyskanej od autora książki, której fabułę developer chce wykorzystać w grze może spowodować poważne problemy z legalnością produkcji.

Jak zatem powinien postąpić developer, który chce w spokoju skupić się na tworzeniu gry, nie wchodząc przy tym w spory prawne?

Konieczne będzie zawarcie odpowiedniej umowy z podmiotem dysponującym prawami do utworu pierwotnego. Tym samym developer jako twórca utworu zależnego w drodze odpowiedniej umowy powinien uzyskać od twórcy/twórców utworu pierwotnego odpowiednie zezwolenie. Zawarcie takiej umowy z reguły wiązać będzie się z koniecznością zapłaty przez developera odpowiedniego wynagrodzenia pieniężnego na rzecz autora książki. Co do wynagrodzenia to można wyróżnić trzy główne sposoby rozliczeń tj. zapłata całego wynagrodzenia z góry lub w jakimś określonym czasie od zawarcia umowy; lub zagwarantowanie autorowi książki udziałów w zyskach ze sprzedaży gry; lub metoda hybrydowa łącząca obie powyższe opcje. Oczywiście strony umowy dysponują pełną dowolnością w doborze reguł określających wysokość wynagrodzenia oraz sposób jego zapłaty.

Kiedy zawrzeć taką umowę?

Żaden przepis prawa nie określa właściwego terminu na zawarcie takiej umowy, teoretycznie więc umowa może zostać zawarta na wiele miesięcy przed powstaniem utworu zależnego (gry) jak również w trakcie jego powstawania czy też nawet po ukończeniu prac nad utworem zależnym. Jakie ma to więc znaczenie zapytacie? Ma i to ogromne! Zaznaczyć należy bowiem, ze samo stworzenie utworu zależnego (gry na podstawie książki) nie wymaga uzyskania zgody autora utworu pierwotnego (autora książki). Jednakże jeżeli developer chce zacząć rozporządzać swoją grą i korzystać z niej np. wprowadzając ją do sprzedaży, to koniecznie musi uzyskać zezwolenie autora utworu pierwotnego.

Z punktu widzenia bezpieczeństwa prawnego developera za bardzo ryzykowne uznać należy ponoszenie nakładów finansowych na produkcję gry bez jednoczesnej pewności, że autor książki, na której gra ma się opierać zgodzi się na współpracę. Dlatego też nawet jeżeli mamy do czynienia z niskobudżetową produkcją to przed poniesieniem jakichkolwiek kosztów związanych z produkcją warto „zabezpieczyć się” zawierając z autorem książki odpowiedni kontrakt,.

Czy zawsze konieczne będzie zawarcie umowy z twórcą? Co jeżeli twórca utworu pierwotnego zmarł?

Zawarcie umowy z twórcą utworu pierwotnego jest konieczne tak długo, aż nie wygasną autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego. Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, autorskie prawa majątkowe gasną po upływie 70 lat od dnia śmierci twórcy. Tym samym jeżeli Twórca utworu pierwotnego nadal żyje to zawarcie umowy będzie koniecznością.

W sytuacji, w której twórca utworu pierwotnego zmarł musimy pamiętać, że autorskie prawa majątkowe są tzw. prawami dziedzicznymi, w związku z tym śmierć twórcy nie powoduje ich wygaśnięcia. W przypadku śmierci twórcy prawa te podlegają dziedziczeniu. Dlatego też jeżeli zawarcie umowy z autorem utworu pierwotnego jest niemożliwe z uwagi na jego śmierć to należy taką umowę zawrzeć z uprawnionymi spadkobiercami. Obowiązek zawarcia umowy ze spadkobiercami twórcy utworu pierwotnego istnieć będzie dopóty, dopóki nie wygasną autorskie prawa majątkowe do tego utworu.